Maharashtra Leopard Tiger Attacks : महाराष्ट्रातील वाघ, बिबट्या यांच्या हल्ल्यांमध्ये दिवसेंदिवस भरच पडत आहे. या हल्ल्यांची आकडेवारी पाहून धक्का बसतो. तर दुसरीकडे गेल्या तीन वर्षात महाराष्ट्रात वाघ-बिबट्या आणि मानव-पशुधन संघर्षामुळे 17,044 जणांचा मृत्यू झाला आहे. नैसर्गिक कारणे, अपघात आणि शिकारीमुळे 112 वाघ आणि 397 बिबट्यांचा मृत्यू झाला आहे.

महाराष्ट्र : 18/11/2025

गेल्या काही दिवसांत महाराष्ट्रात बिबट्या आणि वाघ यांच्या हल्ल्यांनी नागरिकांना हैराण केले आहे.मुख्य वनसंरक्षक (पीसीसीएफ) यांच्या कार्यालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, वाघ आणि बिबट्याच्या हल्ल्यांमुळे होणाऱ्या मानवी आणि पशुधनाच्या मृत्यूमध्ये घट होत आहे. गेल्या तीन वर्षात वाघ आणि बिबट्या हल्ल्यात एकुण 17,044 मानवी आणि पशुधनाच्या मृत्यूची नोंद झाली आहे.

मानव आणि पशुधनाच्या मृत्यूची संख्या वाढली  (Maharashtra Leopard Tiger Attacks)

वन्यजीवांकडून होणाऱ्या मानव आणि पशुधनाच्या मृत्यूची संख्या चिंतेचा विषय आहे. दरम्यान, अपघात, नैसर्गिक कारणे आणि शिकार यामुळे वाघ आणि बिबट्यांच्या संख्येतही घट होत आहे. गेल्या तीन वर्षांत 112 वाघ आणि 397 बिबट्यांचा मृत्यू झाला आहे. हे आकडे प्रशासनाला वाघ आणि बिबिट्याच्या हल्ल्यांमुळे आणि त्यांच्या मृत्यूंकडे लक्ष देण्यास अपयशी ठरत आहेत.

हल्ल्यांमुळे दर आठवड्याला एक मृत्यू (Maharashtra Leopard Tiger Attacks)

महाराष्ट्रात सरासरी दर आठवड्याला एक मृत्यू वाघ आणि बिबट्याच्या हल्ल्यांमुले होत आहे, तर 12 लोक जखम होतात. हे प्रमाण चिंताजनक आहे. शहरीकरण आणि वस्त्यांचा विस्तार यामुळे मानव आणि वन्यजीवांमधील संघर्ष वाढत आहे, परंतु यावर उपाय करणे ही वन विभागाची जबाबदारी आहे. वन विभागाचे उपाय केवळ वाघ किंवा बिबट्याच्या हल्ल्यात मृत्यूमुखी पडलेल्यांच्या कुटुंबियांना भरपाई देण्यापुरते मर्यादित असल्याचे दिसून येते. वन्यजीवांचे मृत्यू देखील वन्यजीव संवर्धनासाठी एक गंभीर समस्या बनत आहेत.

अपघातात 20 वाघांचा मृत्यू (Maharashtra Leopard Tiger Attacks)

अलिकडच्या काळात वाघ रस्त्यांवर येऊ लागले आहेत. जंगलातून जाणारे रेल्वे ट्रॅक देखील त्यांच्यासाठी धोकादायक ठरत आहेत. गेल्या तीन वर्षांत 20 वाघांचा मृत्यू झाला आहे. या अपघातांमुळे वाघांच्या कॉरिडॉरवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. गेल्या तीन वर्षांत 64 वाघांचा नैसर्गिक मृत्यू झाला, तर 21 वाघांची शिकार झाली. विषबाधा आणि इतर कारणांमुळे पाच वाघांचा मृत्यू झाला.

185 बिबट्यांचा नैसर्गिक मृत्यू (Maharashtra Leopard Tiger Attacks)

प्रधान मुख्य वनसंरक्षक कार्यालयाने माहिती अधिकार कायद्याअंतर्गत माहिती अधिकारी कार्यकर्ते अभय कोलारकर यांना माहिती अधिकार कायद्याअंतर्गत माहिती दिली की 185 बिबट्या वृद्धापकाळ आणि आजारपणामुळे नैसर्गिकरित्या मृत्यूमुखी पडले. अपघातांमुळे आणखी 135 बिबट्यांचा मृत्यू झाला. वाघांप्रमाणेच, बिबटे आता रस्त्यावर येऊ लागले आहेत. शिवाय, ते वस्त्यांमध्येही प्रवेश करत आहेत. वीज तारांमध्ये अडकल्याने किंवा शिकार केल्याने वीस बिबट्यांचा मृत्यू झाला.

मानवी आणि प्राण्यांच्या मृत्यूंमध्ये घट  (Maharashtra Leopard Tiger Attacks)

गेल्या तीन वर्षांच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, वाघ आणि बिबट्याच्या हल्ल्यांमुळे होणाऱ्या मानवी आणि प्राण्यांच्या मृत्यूंमध्ये घट झाली आहे.

• 2023-24 मध्ये 102 मानव आणि 7,147 प्राणी मृत्यूमुखी पडले
• 2024-25 मध्ये थोडीशी घट झाली, 93 मानव आणि 7,118 प्राणी मृत्यूमुखी पडले.
• 2025-26 मध्ये 50 मानव आणि 2,534 प्राणी मृत्यूमुखी पडले.